Η ρήση «Δια κάθε νόσον αλλά και διά την πρόληψήν της μεγάλη σημασίαν έχει η διαιτητική» αποτελεί σίγουρα μια από τις πιο εύστοχες και διαχρονικές τοποθετήσεις του μεγάλου μας Ιπποκράτη, ανάγοντας την διατροφή σε σημαντικό μέσο πρόληψης και ίασης.

Μάλιστα πολλές φορές η πρόληψη ή η ίαση μπορεί να επιτυγχάνεται μέσα από εντελώς αντιδιαμετρικά διατροφικά μονοπάτια.

Για παράδειγμα ας δούμε κάποια νοσήματα θυρεοειδούς, που συχνά συναντάμε στη χώρα μας : σε πολλές περιπτώσεις για την πρόληψη έναντι βρογχοκήλης (διόγκωση του θυρεοειδή αδένα) είναι απαραίτητος ο εμπλουτισμός της διατροφής με ιώδιο. Την ίδια στιγμή, το ιώδιο ούτε μπορεί να θεραπεύσει μια εγκατεστημένη βρογχοκήλη, ούτε επιτρέπεται να λαμβάνεται από άτομα που κάνουν ανάλογη θεραπεία.

Βλέπουμε στην συγκεκριμένη περίπτωση, πως το διατροφικό στοιχείο – αρωγός για την πρόληψη μιας κατάστασης, πρέπει να «αποφεύγεται» όταν νοσούμε από αυτήν την κατάσταση.

Το τόσο έντονα ταυτισμένο με τις λειτουργίες του θυρεοειδή ιώδιο, πρέπει να αποφεύγεται και σε άλλες καταστάσεις του θυρεοειδούς, όπως η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα ή νόσος Hashimoto. Η νόσος αυτή αποτελεί χρόνια φλεγμονή του αδένα, που προκαλείται από μη φυσιολογικά αντισώματα και λευκά αιμοσφαίρια, τα οποία επιτίθενται και καταστρέφουν τον θυρεοειδή. Θα λέγαμε πως το αμυντικό σύστημα του οργανισμού, αναγνωρίζει σαν ξένα τα ίδια τα κύτταρα του θυρεοειδούς και προσπαθεί να τα καταστρέψει. Η «επίθεση» του ανοσοποιητικού συστήματος στο θυρεοειδή, μπορεί να οδηγήσει σε υπολειτουργία του αδένα (υποθυρεοειδισμός), πολύ σπανιότερα υπερθυρεοειδισμό, ενώ αρκετές φορές δεν συνυπάρχει ορμονική διαταραχή (ευθυρεοειδισμός).

Η παρουσία του ιωδίου στις ορμόνες του θυρεοειδούς θυροξίνη και τριιωδοθυρονίνη, καθορίζει την άκρως ουσιαστική του επίδραση στον ανθρώπινο μεταβολισμό. Οι ορμόνες του θυρεοειδούς, είναι αναγκαίες για την μετατροπή της τροφής σε ενέργεια, για τον κυτταρικό μεταβολισμό και για την ακεραιότητα του συνδετικού ιστού. Έλλειψη ιωδίου οδηγεί σε σημαντικότατες μορφολογικές και λειτουργικές διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα (π.χ. βρογχοκήλη) αλλά και σε πνευματική καθυστέρηση. Σήμερα παγκοσμίως το 70% του αλατιού που χρησιμοποιείται εμπλουτίζεται με ιώδιο. Το γεγονός αυτό, έχει συμβάλει στην ουσιαστική μείωση των νέων περιστατικών σοβαρής πνευματικής καθυστέρησης, λόγω έλλειψης ιωδίου, σε βρέφη, κατά 50% από το 1990 μέχρι σήμερα.

Η Συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη για το ιώδιο είναι τα 150 μικρογραμμάρια για τους υγιείς ενήλικες. Όταν συντρέχουν λόγοι για εφαρμογή ειδικής δίαιτας χαμηλής σε ιώδιο, αυτό συνεπάγεται ως ανώτατο όριο λήψης ιωδίου τα 50 μικρογραμμάρια, ποσότητα που ανευρίσκεται σε μόλις 1/8 του κουταλιού του τσαγιού ιωδιούχο αλάτι !!

* Η σπιρουλίνα, φύκος ευρύτατα διαδεδομένο τα τελευταία χρόνια, δεν εμπεριέχει ουσιαστικά ιώδιο αφού μεγαλώνει σε λίμνες και όχι στη θάλασσα.

Το ιώδιο «κρύβεται» σε όλα τα ψάρια (τα καπνιστά εμπεριέχουν ακόμα μεγαλύτερα ποσά), τα θαλασσινά, το σούσι, καθώς και σε πολλές επεξεργασμένες τροφές που εμπεριέχουν αλάτι και συνεπώς η σχολαστική ανάγνωση των ετικετών των τροφίμων, κρίνεται αναγκαία όταν συνυπάρχουν λόγοι μείωσης της πρόσληψης ιωδίου. Αξίζει να τονίσουμε ότι στα ζωικής προελεύσεως τρόφιμα και ιδιαίτερα στα γαλακτοκομικά και στα αβγά, οι ποσότητες ιωδίου ποικίλουν έντονα, λόγω της κατά το δοκούν προσθήκης ιωδίου στις ζωοτροφές!! Η τακτική αυτή δυστυχώς αποπροσανατολίζει τον κάθε ενδιαφερόμενο, που προσπαθεί να ελέγξει την ποσότητα του ιωδίου που καταναλώνει και γιαυτό η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να θέσει μέτρα για τον τρόπο και τα ποσά εμπλουτισμού των ζωοτροφών με ιώδιο.